Dziecko i turystyka narciarska?

Temat trudny, bo i pasażer nieprzewidywalny. Dlatego artykuł ograniczę  do własnego doświadczenia; mam małe dzieci, które nie są w stanie same podążać za nami na nartach i muszę je transportować. Gdy mi bajtle podrosną na tyle, żeby mogły same człapać na nartach to pewnie też coś napiszę… albo i nie

Kto marznie bardziej

Często wyjścia z dziećmi w zimie na pole („na dwór” – przypisek tłumacza) na sanki albo spacer przebiegają według następującego schematu: dorosły stoi, bądź człapie niespiesznie i marznie, a dziecko biega i szaleje i jest mu gorąco. W takiej sytuacji dorosły potrzebuje cieplejszego ubioru niż dziecko. (Dodatkowo, jeżeli dorosłym jest kobieta, to jest przekonana, że dziecku jest równie zimno co jej, więc ubiera dziecko cieplej, dziecko się przegrzewa, poci i następnie szybko przeziębia.)

Zupełnie odwrotnie wygląda sytuacja, gdy idziemy na wycieczkę narciarską i zabieramy ze sobą malucha. Wtedy dziecko jest unieruchomione a my ostro pracujemy, szczególnie że mamy dodatkowe obciążenie. Istnieje niebezpieczeństwo, że w takiej sytuacji możemy nie zdawać sobie sprawy, że maluszek marznie (no chyba że jesteśmy kobietą).

 

Wiatroszczelność

Dochodzę do wniosku, że sprawą absolutnie krytyczną jest zapewnienie dobrej wiatroszczelności dla dziecka. Nawet bardzo dobrze ubrane dziecko, jeżeli podczas transportu będzie narażone na wiatr to zmarznie błyskawicznie. Miałem sposobność się o tym przekonać osobiście.

Gdy Kubuś miał roczek wybraliśmy się na spacer na nartach niedaleko domu. Pogoda była bardzo ładna, pełne słońce, ok. 3 stopnie na minusie. Maluszek był ubrany w bardzo ciepły jednoczęściowy kombinezon z wełnianą wysciółką. Zapakowaliśmy go do nosidełka na plecy i poszliśmy. Wycieczka miała trwać 1,5 godziny, ale musieliśmy ją skrócić, bo okazało się, że dziecko zmarzło pomimo ciepłego kombinezonu. Wiał tego dnia niezbyt silny wiatr. Kubuś swoim zwyczajem dzielnie znosił trudy i nie marudził, ale widać było że jest kiepsko.

Dla porównania tej samej zimy odwiedziliśmy Karonosze; pogoda podobna – piękne słońce, nieco zimniej, bo ok. minus 10 stopni no i jak to w Karkonoszach oczywiście wiało. Ubiór ten sam, ale tym razem osłoniliśmy nosidełko wraz z dzieckiem szczelnym pokrowcem przeciwdeszczowym i przeciwwiatrowym. Różnica w komforcie dziecka była kolosalna. W  Domu Śląskim wyciągnęliśmy rozanielonego malucha z nosidełka; był ciepły jak świeże bułeczki. Humor miał tak dobry, że zdecydowaliśmy się jeszcze podejść na Śnieżkę – co też uczyniliśmy, ku uciesze naszej i Kubusia.

 

Rozwiązania techniczne

Oczywiście, to czy wycieczki narciarskie z dziećmi będziemy potem wspominać z przyjemnością, czy może jednak okażą się totalną kalamitą, zależy głównie od samych dzieci i to one mają ostatnie zdanie w tej kwestii. Kubuś był i w dużej mierze nadal jest bardzo wyrozumiałym i odpornym na trudy unieruchomienia pasażerem. Julcia już nie tak bardzo. Niemniej jednak sposób w jaki transportujemy dziecko nie jest bez znaczenia nie tylko dla komfortu dziecka ale i rodzica.

Oto warianty które przerabiałem:

Nosidełko

Jak już wspominałem na początku używaliśmy nosidełka. Ba, nadal go używamy, ale teraz częściej w lecie niż w zimie.

Wybierając nosidełko do turystyki zimowej warto zwrócić uwagę, czy producent tego nosidełka ma w ofercie rozwiązanie, dzięki któremu dziecko jest chronione przed wiatrem i śniegiem od stóp do głów. Nie wspominam tu oczywiście o kilku innych czynnikach, takich jak np. jakość i wygoda uprzęży dla dorosłego, stopień asekuracji dla dziecka, jego wygoda np. podczas snu, waga nosidełka, itp.

Do zalet nosidełka należy niewątpliwie mobilność takiego rozwiązania; narciarz jest w stanie poruszać się w trudnym, wąskim i stromym terenie. Niejednokrotnie jest to decydujący element.

Niestety nosidełko ma też spore wady. Cały ciężar dziecka, nosidełka i innych potrzebnych bambetli przez cały czas mamy na plecach. Ciężko tutaj zejść poniżej 15kg, zwykle bagaż oscyluje wokół 20kg – jak naprawdę porządnie upakowany spory plecak. Pomimo tej masy bagażu niesie się niezbyt dużo. Trudno dobrze docieplić dziecko, można mu co prawda zapewnić dobrą wiatroszczelność, ale dodatkowe docieplenie bywa kłopotliwe.

Kolejnym minusem jest stopień ochrony dziecka przed obrażeniami w wyniku np. upadku. Nawet najbardziej rozbudowane nosidełka nie zapewniają takiego zabezpieczenia jak inne sposoby trasportu. A jak wiadomo wywrotki niestety się zdażają. Jeżeli do tego dodamy zwisające gałęzie, nie daj Boże na trasie zjazdu, to mamy pełny obraz co może się stać.

 

Saneczki

Moim zdaniem jest to rozwiązanie, które posiada najlepszy stosunek ceny do jakości.

Oczywiście trzeba pamiętać o kilku istotnych elementach:

• sanki muszą być jak najszersze. Niestety większość dostępnych konstrukcji jest bardzo wąska, przez co są bardzo wywrotne i nie nadają się do transportu dziecka (ani czegokolwiek) w trudniejszych warunkach. Tylko niektóre sanki są na tyle szerokie, że zapewniają stabilność w koleinach, głębszym śniegu czy też na trawersach.
• sanki powinny mieć oparcie. Dzięki niemu dziecko może wygodnie siedzieć bądź leżeć; standardowe oparcia całkiem dobrze spisują się jako osłona chroniąca dziecko, np. w przypadku wywrotki sanek.
• często można spotkać sanki ze zintegrowanym śpiworkiem/dociepleniem dla dziecka; to bardzo dobre rozwiązanie które oszczędza żmudnego kombinowania albo szycia takiego pokrowca samemu.
• do takiego zestawu trzeba koniecznie dodać osłonę przeciwwiatrową i przeciwśnieżną; ja do tego celu używałem osłony z wózka, która była zrobiona z grubej, porządej folii plastikowej.
• No i naturalnie uprząż; rodzaj uprzęży ma decydujące znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa; zdecydowanie polecam sztywną uprząż – dwa cienkie dyszle mocowane na krzyż (!) do np. pasa biodrowego plecaka albo dedykowanego pasa. Dyszle mogą być cienkie, osobiście używałem do tego celu aluminiowych rurek o długości bodajże 1,5m o przekroju 12mm – pod warunkiem, że zamocujemy je na krzyż, tzn. lewy dyszel mocujemy przy prawym biodrze, a prawy dyszel przy lewym biodrze. Dzięki temu znacznie łatwiej sterować saneczkami, narciarz nie ma zablokowanych bioder, a na dyszle działają znacznie mniejsze siły gnące. Różnica jest kolosalna.
  A już wogóle nie polecam sznurka albo linki; saneczki wpadają w oscylacje – nie są ciągnięte równo tylko szarpnięciami – dziecko od razu dostaje choroby morskiej – o zjeździe z taką miękką uprzężą nie wspomnę.

Saneczki mają wiele zalet; dziecko podróżuje wygodnie, może spokojnie się przespać. Łatwo dziecko docieplić np. dodatkowymi kocykami albo jakąś poduszeczką. Można mu zapewnić dobrą osłonę przed wiatrem.

Dla ciągnącego narciarza to według mnie najwygodniejsze rozwiązanie – skrzyżowane sztywne dyszle dają zarazem dużo swobody ale również kontroli i zwrotności.

Do wad mógłbym zaliczyć stosunkowo małą przestrzeń bagażową – coś tam można upakować w nóżkach dziecka, ale niezbyt dużo.

Również, ze względu na fakt że skrzyżowane dyszle wymagają przegubowego zaczepienia przy sankach, stabilność podłużna takiego zestawu jest determinowana rozstawem i długością płóz sanek. Jeżeli będziemy jechać po wyboistym albo pofalowanym terenie, to sanki kołyszą się znacznie mocniej niż Chariot (patrz dalej). Nie wiem natomiast o ile bardziej jest to niekomfortowe dla dziecka.

 

Chariot

To jest ciekawy patent. Produkt kanadyjskiej firmy Chariot, mówimy dokładnie o modelu Cougar 2, może być w zależności od dokupionych akcesoriów wózkiem spacerowym, wózkiem joggingowym, przyczepką rowerową, przyczepką do trekkingu bądź sankami do turystyki narciarskiej.

Traktuję Chariota jako osobną kategorię (a nie sanki) z kilku powodów:

• Chariot posiada specjalne płozy, które montuje się w miejsce tylnych kół oraz sztywne dyszle, które NIE są połączone przegubowo z kadłubem. Takie rozwiązanie sprawia że z zestawu robi się coś w rodzaju rykszy na płozach. Daje to bardzo dużą stabilność podłużną, ponieważ tylny punkt podparcia to miejsce tylnych kół Chariota, a przedni punkt to biodra i nogi narciarza ciągnącego zestaw.
• stabilność poprzeczna też jest bardzo dobra, ze względu na znacznie szerszy rozstaw płóz niż ma to miejsce nawet w najszerszych sankach. Chariot w wersji dla jednego dziecka jest już wystarczająco stabilny, aby pokonywać nawet bardzo trudny teren nie martwiąc się, że przyczepka się wywróci, nie mówiąc już o wersji dla dwojga dzieci.
• Charioty są produkowane również w wersjach dwuosobowych, co jest nie bez znaczenia, jeżeli masz dwoje małych dzieci
• Płozy, a właściwie narty na których porusza się Chariot są/mogą być szerokie, co zabezpiecza zestaw przed zbytnim zapadaniem się w śnieg i ułatwia podróż.

Przestrzeń ładunkowa jest ogromna, spokojnie zmieszczą się rzeczy dla dzieci i dorosłych, nawet na kilka dni. Bardzo dobra ochrona nie tylko przed wiatrem ale również jeżeli trzeba przed słońcem oraz  wygodne siedziska z  pięciopunktowymi pasami czynią z Chariota nie tylko komfortowy ale również bardzo bezpieczny środek transportu dla dzieci. Mali pasażerowie chronieni są klatką bezpieczeństwa, istnieje możliwość prostego docieplenia dzieci np. kocykami. Można też dokupić specjalny hamaczek dla najmniejszych dzieci.

Do wad mógłym zaliczyć brak skrzyżowanych dyszli, ale jest to wymuszone faktem, że dyszle przy takim rozwiązaniu nie mogą być zamocowane przegubowo do przyczepki. Drugą sprawą jest szerokość zestawu (wersja dwuosobowa), co bywa czasami kłopotliwe w ciaśniejszych miejscach – ale to akurat jest również zaletą, ze względu na większą stabilność poprzeczną.

 

Myślę, że wiele przyczepek rowerowych dla dzieci dałoby się przerobić na tego rodzaju sanki. Chariot jest o tyle wyjątkowy, że jako chyba jedyna konstrukcja na świecie ma efektywne amortyzowane zawieszenie, ze względu na zastosowanie swego rodzaju resorów piórowych, którch sztywność możemy łatwo dopasować do transportowanego ciężaru. Ale akurat resorowanie w przypadku użytku zimowego ma znacznie mniejsze znaczenie niż przy zastosowaniu jako przyczepka rowerowa.

 

Pulki dla dzieci

Wymieniam dla porządku, ale nigdy nie używałem. Oglądałem kilka norweskich konstrukcji, ale cena takiego ustrojstwa była zawsze przytłaczająca, biorąc pod uwagę dosyć ograniczone spektrum zastosowań.

 

Brać czy nie brać?

Jeżeli nie jesteś przekonany/na, że zabranie dziecka na daną wyprawę w danych warunkach to dobry pomysł to tego nie rób. Dużo lepiej odpuścić sobie wycieczkę, niż zrazić malucha do zimy i narciarstwa Zamiast przyjemnej wycieczki i mnóstwa satysfakcji może być mordęga.

Ale, jeżeli nie spróbujesz to się nie dowiesz.